In veel bedrijven waar ik kom werken zowel mensen met een vast dienstverband als flexwerkers. Bij sommige bedrijven is de verhouding al 70-30% en streeft het management naar 60-40%! Ik denk dat flexwerk een vast bestanddeel van de arbeidsverhoudingen is geworden en zal blijven.

Dit betekent nogal wat voor de arbeidsverhoudingen en dus ook voor de medezeggenschap. Hoe denken flexwerkers over allerlei zaken in het bedrijf waar ze misschien wel dagelijks voor enige tijd werken? Waar kunnen zij hun ideeën inbrengen? En zijn de ondernemer en Ondernemingsraad bereid naar hen te luisteren? Of blijven Ondernemingsraden alleen voor mensen met een vast dienstverband?

Wie zijn de flexwerkers?

Flexwerkers zijn mensen die werken als oproepkracht, uitzendkracht, payroller, gedetacheerde, zelfstandige zonder personeel (zzp-er), enzovoorts. Het gaat dus om mensen met (verschillende vormen) van tijdelijke contracten.

Flexwerk komt in veel verschillende sectoren en beroepen voor. Denk aan de schoonmaker, beveiliger, kantinemedewerker, verpleegkundige, consultant. Het zijn mensen die minder, hetzelfde of meer verdienen dan een medewerkers in vaste dienst. Mensen die noodgedwongen flex werken of juist uit vrije keuze en volle overtuiging. Mensen die korte tijd in het bedrijf waar ze zijn ingeleend werken of soms wel 20 jaar.

Verschillende belangen

De arbeidsrechtelijke situatie van een medewerker met een vast dienstverband is heel anders dan die van een flexwerker. Bij een reorganisatie wordt vaak eerst afscheid genomen van de flexwerkers en dan pas van mensen met een vast dienstverband. Maar het komt ook voor dat een aantal flexwerkers blijven (bijvoorbeeld omdat ze incidenteel een paar uur werken) en vaste medewerkers worden ontslagen.

Ook de belangen van flexwerkers onderling kunnen natuurlijk verschillen. Sommige flexwerkers beschouwen hun flexwerk als een soort proeftijd en hopen daarna in vaste dienst te komen. Andere flexwerkers houden van hun autonomie en moeten er niet aan denken om in vaste dienst te komen.

Rol van ondernemer en OR

Van zowel de ondernemer als de OR mag worden verwacht dat zij oog hebben voor flexwerkers. Mensen die tijdelijk in een bedrijf werken, hebben een frisse blik. De ideeën van flexwerkers, hun kijk op de organisatie en hoe werkprocessen zouden kunnen worden verbeterd, zijn vaak waardevol.

De ondernemer kan flexwerkers vragen naar hun mening over allerlei zaken. Bij Albert Heijn gebeurt dat middels klankbordgroepen. De ondernemer kan hen bij de start van het flexcontract ook actief informeren over werkoverleggen en de Ondernemingsraad.

De Ondernemingsraad kan actief op zoek naar de mening en belangen van flexwerkers. Zo kunnen ze bij reorganisaties actief worden geraadpleegd.

Sommige ORen, waarvoor ik werk, hebben flexwerkers opgenomen in de Ondernemingsraad. Het betreft dan meestal flexwerkers die al meer dan 2 jaar aan het bedrijf zijn verbonden. Deze flexwerkers worden als gewone collega’s beschouwd en behandeld.

Symposium: Iedereen Betrokken? Flexwerkers en medezeggenschap

De Commissie Bevordering Medezeggenschap (CBM) van de Sociaal-Economische Raad ((SER) organiseerde op donderdag 15 oktober jl. een symposium waar ik ook aan deelnam. Op het symposium werden vragen gesteld als: Hoe bereik je flexwerkers? Hoe zorgen we ervoor dat flexwerkers zich vrij genoeg voelen om mee te praten?  Aan het eind van de dag waren de deelnemers positiever over het betrekken van flexwerkers bij medezeggenschap dan uit een onderzoek voorafgaand aan de bijeenkomst was gebleken.

Op de agenda!

Ik denk dat het van belang is dat ondernemers en Ondernemingsraden de positie van flexwerkers in hun bedrijf gaan agenderen. Zet de feiten op een rijtje: wie zijn de flexwerkers in ons bedrijf? En ga het gesprek met de flexwerkers aan. Onderzoek waaraan zij behoefte hebben. Ga de dialoog aan over de verschillende belangen die er soms zijn. Dat maakt de arbeidsverhoudingen en moderne medezeggenschap vast dynamischer en rijker.